هیدروکورتیزون برایدرمان جایگزینی هورمونی در نارساییغده فوق کلیوی استفاده میشود. این داروهمچنین در درمان علامتی بیماریهایالتهابی مانند بیماری التهابی روده وهموروئید و نیز واکنشهای ازدیادحساسیت مانند شوک آنافیلاکتیکآنژیوادم و در جهت سرکوب کردنسیستم ایمنی استفاده میشود.هیدروکورتیزون در هیپرپلازی مادرزادیغده فوق کلیه، ادم مغزی و شوک نیز موثراست. این دارو همچنین جهت تشخیصسندرم کوشینگ و افسردگی اندوژن بهکارمیرود.
هیدروکورتیزون سریعا وبهخوبی از دستگاه گوارش جذب میشود.شکل تزریقی آن نیز از عضله بهخوبیجذب میشود. بهطور عمده در کبد ومقادیری نیز در کلیه و بافتهابهمتابولیتهای غیرفعال تبدیل میشود.
این دارو باعبور از غشاءسلولی بهگیرندههای خود در سیتوپلاسممتصل شده و کمپلکس دارو ـ گیرنده واردهسته سلولی میشود. این کمپلکسبااتصال بهنواحی خاصی از DNA موجبتحریک روند رونویسی mRNA و بهدنبالآن ساخت آنزیمهایی میگردد که در نهایتمسئول اثرات سیستمیککورتیکواستروئیدها میباشند. این داروباجلوگیری از تجمع سلولهای التهابی درناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزادشدنآنزیمهای مسئول در التهاب و مهار ساختو آزادشدن واسطههای شیمیایی التهاباثرات ضدالتهابی خود را اعمال میکند.
1 ـ تزریق داخل مفصلیاین دارو در مواردی مثل جراحی ترمیمیمفاصل، اختلالات انعقادی خون، شکستگیداخل مفصلی، عفونت اطراف مفصل یاسابقه ابتلا بهآن، پوکی استخوان اطرافمفصل بهدلایلی غیر آرتریت و مفصلناپایدار نباید مصرف شود. 2 ـ این دارو در پیشگیری از سندرم زجرتنفسی نوزادان، در صورت وجودآمنیونیت، عفونت یا تب، عفونت با هرپس،عدم کفایت جفت و پارگی زودرس غشاءنیز نباید مصرف شود.
1 ـ استفاده طولانی مدت آن درکودکان میتواند منجر بهمهار رشد شود. 2 ـ بهدنبال مصرف این دارو ممکن استتستهای بررسی عملکرد محورهیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ غده فوق کلیویدچار اختلال شود. 3 ـ در افراد مسن و بهخصوص خانمهاییائسه، شانس ایجاد پوکی استخوان وافزایش فشارخون، بالا میرود. 4 ـ در صورت نیاز بهجراحی و یا درماناضطراری و نیز مصرف دارو در بیماراندیابتی، باید احتیاط کرد.
درمان درازمدت باهیدروکورتیزون، بیمار را از جهت ابتلابهبیماریهای عفونی مستعد میکند و ازطرفی علائم عفونت نیز پنهان میشود.مصرف مقادیر بالای هیدروکورتیزونمیتواند اختلالات روانی را تشدید کند. آبمروارید کاهش یا تاری دید و تکرر ادرار وپرنوشی، قرحهگوارشی، علائمشبهکوشینگ، آکنه، درد در ناحیه سرینیو افزایش فشارخون از عوارض جانبیدارو هستند.
1 ـ برای بهحداقلرساندن تحریک گوارشی شکل خوراکیهیدروکورتیزون باید بعد از غذا مصرفشود. 2 ـ از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد ازاستفاده طولانی (بیش از 3 هفته) پرهیزشود. 3 ـ در طول درمان، مصرف سدیم بایستیمحدود شده و مصرف مکملهای حاویپتاسیم توصیه میشود. 4 ـ معاینات چشم پزشکی در طول درماندراز مدت، بهطور مرتب باید انجام گیرد. مقدار مصرف خوراکی: بزرگسالان: در بیماری آدیسون و یامتعاقب برداشتن غده فوق کلیوی بهمیزان30mg/dayـ20 در دو مقدار منقسم تجویزمیگردد. مقدار بیشتر در هنگام صبح ومقدار کمتر در هنگام عصر مصرف میشود. کودکان: بهمنظور جانشین درمانیهورمونی بهمیزان mg/day 30ـ10 و درمقادیر منقسم تجویز میگردد. تزریقی: بزرگسالان: در نارسایی حاد غده فوقکلیوی بهصورت تزریق داخل وریدیبهمقدار 100 میلیگرم هر 8ـ6 ساعت همراهبا کلرورسدیم 0/9% انفوزیون میگردد. درسایر موارد، دارو بهصورت تزریق یاانفوزیون آهسته داخل وریدی بهمیزان500 ـ100 میلیگرم، 3 تا 4 بار در روزباتوجه بهنیاز بیمار تجویز میگردد. کودکان: بهصورت تزریق آهسته داخلوریدی و بهمیزان 25 میلیگرم در کودکانکمتر از یکسال، 50 میلیگرم در کودکان5 ـ1 سال و 100 میلیگرم در کودکان 12ـ6سال تجویز میگردد.
مصرف همزمان ایندارو با ریفامپین، داروهای ضدصرع مانندکاربامازپین، فنوباریبتال، فنیتوئین وپریمیدون موجب تسریع متابولیسمهیدروکورتیزون و کاهش اثر دارومیگردد. این دارو ممکن است باعث کاهشاثر داروهای پائین آورنده قندخون و یاداروهای کاهنده فشارخون گردد.
Enema: 100 mg/60 ml For Injection: 100 mg, 500 mg Tablet: 10 mg