بتامتازون

BETAMETHASONE

موارد مصرف:

بتامازون برای درمانجایگزینی در نارسایی غده فوق کلیویاستفاده میشود. این دارو همچنین دردرمان علامتی اختلالات التهابی و آلرژیکدر جهت سرکوب کردن سیستم ایمنی،هیپرپلازی مادرزادی غده فوق کلیوی وادم مغزی نیز موثر است.

فارماکینتیک:

بتامتازون سریعا وبهخوبی از دستگاه گوارش جذب میشود.شکل ترزریقی آن نیز از عضله بهخوبیجذب میشود. بهطور عمده در کبد ومقادیری نیز در کلیه و بافتهابهمتابولیتهای غیرفعال تبدیل میشود.

مکانیسم:

این دارو باعبور از غشاءسلولی بهگیرندههای خود در سیتوپلاسممتصل شده و کمپلکس دارو ـ گیرنده واردهسته سلولی میشود. این کمپلکسبااتصال بهنواحی خاصی از DNA موجبتحریک روند رونویسی mRNA و بهدنبالآن ساخت آنزیمهایی میگردد که در نهایتمسئول اثرات سیستمیککورتیکواستروئیدها میباشند. این دارو باجلوگیری از تجمع سلولهای التهابی درناحیه التهاب، مهار فاگوسیتوز و آزادشدنآنزیمهای مسئول در التهاب و مهار ساختو آزاد شدن واسطههای شیمیایی التهاباثرات ضدالتهابی خود را اعمال میکنند.

موارد منع مصرف:

1 ـ تزریق داخل مفصلیاین دارو در مواردی مثل: جراحی ترمیمی مفاصل، اختلالات انعقادیخون، شکستگی داخل مفصلی، عفونتاطراف مفصل یا سابقه ابتلاء بهآن، پوکیاستخوان اطراف مفصل بهدلایلی غیرآرتریت و مفصل ناپایدار نباید مصرفشود. 2 ـ این دارو در پیشگیری از سندرم زجرتنفسی نوزادان، در صورت وجودآمنیونیت، عفونت یا تب، عفونت باهرپس،عدم کفایت جفت و پارگی زودرس غشاءنیز نباید مصرف شود.

هشدار:

1 ـ استفاده طولانی مدتبتامتازون در کودکان میتواند منجربهمهار رشد شود. 2 ـ بهدنبال مصرف این دارو ممکن استتستهای بررسی عملکرد محورهیپوتالاموس ـ هیپوفیز ـ غده فوق کلیویدچار اختلال شود. 3 ـ در افراد مسن و بهخصوص خانمهاییائسه، شانس ایجاد پوکی استخوان وافزایش فشار خون، بالا میرود. 4 ـ در صورت نیاز بهجراحی و یا درماناضطراری و نیز مصرف دارو در بیماراندیابتی، باید احتیاط کرد.

عوارض:

درمان دراز مدت بابتامتازون، بیمار را از جهت ابتلابهبیماریهای عفونی مستعد میکند و ازطرفی علائم عفونت نیز پنهان میشود.مصرف مقادیر بالای بتامتازون میتوانداختلالات روانی را تشدید کند. آب مرواریدکاهش یا تاری دید و تکرر ادرار وپرنوشی، قرحه گوارشی، علائم شبهکوشینگ، آکنه، درد در ناحیه سرینی وافزایش فشار خون از عوارض جانبی داروهستند.

نکات:

1 ـ برای بهحداقلرساندن تحریک گوارشی شکل خوراکیبتامتازون باید بعد از غذا مصرف شود. 2 ـ از قطع ناگهانی مصرف دارو بعد ازاستفاده طولانی (بیش از 3 هفته) پرهیزشود. 3 ـ در طول درمان، مصرف سدیم بایستیمحدود شده و مصرف مکملهای حاویپتاسیم توصیه میشود. 4 ـ معاینات چشم پزشکی در طول درماندراز مدت، بهطور مرتب باید انجام گیرد. مقدار مصرف خوراکی: بزرگسالان: بهمیزان 5 mg/day ـ 0/5 و درکودکان باعدم کفایت آدرنال 17/5mcg/kgیا 0/5mcg/m2 در سه مقدار منقسماستفاده میشود و در سایر موارد250mcg/kgـ60 یا mg/m2 7/5ـ2 در سه یا چهار مقدار منقسم شده استفادهمیشود. تزریقی: بزرگسالان: بهصورت تزریق داخلمفصلی، داخل ضایعه یا تزریق در بافتنرم حداکثر تا 9 میلیگرم بتامتازون (12میلیگرم بتامتازون دی سدیم فسفات)مصرف میشود. در صورت نیاز این مقدارتکرار میشود. از راه عضلانی یا تزریق یاانفوزیون آهسته داخل وریدی نیز 20ـ4میلیگرم که در 24 ساعت میتوان اینمقدار را حداکثر 4 بار تکرار نمود، مصرفمیشود. در بزرگسالان مقدار 12ـ 1/5 میلیگرم ازشکل طولانی اثر دارو (LA)داخل مفصلتزریق میشود که در صورت نیاز میتوانآن را تکرار کرد. داخل پوست یا ضایعه بهمقدار mg/m2 1/2 تا حداکثر 6 میلیگرم کههر هفته میتواند تکرار شود. بهصورتداخل عضلانی مقدار 9 mg/dayـ 0/5میتواند استفاده شود. کودکان: بهصورت تزریق داخل وریدیآهسته و بهمیزان یک میلیگرم در کودکانیکسال و پائینتر تا 2 میلیگرم در سنین5 ـ1 سال و 4 میلیگرم در سنین 12ـ6 سالتجویز میشود.

میزان مصرف:

تداخل داروئی:

مصرف همزمان ایندارو با ریفامپین، داروهای ضدصرع مانندکاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین وپریمیدون موجب تسریع متابولیسمبتامتازون و کاهش اثر دارو میگردد. ایندارو ممکن است باعث کاهش اثر داروهایپائین آورنده قندخون و یا داروهای کاهندهفشارخون گردد.

اشکال:

Tablet: 0.5 mg Injection: 4 mg/ml Injection: (Betamethason LA) [Betamethasone Acetate 3 mg + Betamethasone (as disodium phosphate)3 mg/ml]