مانیتول بهعنوان دارویکمکی برای پیشگیری از بروز نکروز حادتوبولار یا درمان کم ادراری در نارساییحاد کلیه، در درمان خیز مغزی و افزایشفشار داخل جمجمه و فشار داخل چشم،تسریع دفع ادراری مواد سمی و جلوگیریاز آسیب کلیوی ناشی از آنها و همچنینبرای پیشگیری از همودیالیز و افزایشهموگلوبین آزاد خون در طی عمل جراحیبرداشتن پروستات از راه پیشابراهمصرف میشود.
مانیتول در بخش خارجسلولی باقی میماند. متابولیسم این دارودر کبد بسیار ناچیز است. نیمه عمرمانیتول تقریبا 100 دقیقه است که درنارسایی حاد کلیه به 36 ساعت میرسد.زمان لازم برای شروع اثر مدر آن 3 ـ 1ساعت و برای کاهش فشار مایع مغزی ـنخاعی و فشار داخل چشم 15 دقیقه پس ازشروع انفوزیون است. اوج اثر کاهندهفشار داخل چشم 60 ـ 30 دقیقه پس ازانفوزیون میباشد. طول اثر کاهنده فشارمایع مغزی ـ نخاعی 8 ـ 3 ساعت پس از قطعانفوزیون و طول اثر کاهنده فشار داخلچشم 8 ـ 4 ساعت است. دفع دارو کلیویاست.
این دارو در نارساییاحتقانی قلب، خیز ریوی، بیادراری همراهبا نکروز حاد کلیوی، دهیدراسیون شدید وخونریزی جمجمه نباید مصرف شود.
1 ـ این دارو در صورت عیبشدید کار قلب و کلیه باید با احتیاط فراوانمصرف شود. 2 ـ نشت دارو از رگ به بافتهای اطراف،سبب بروز التهاب و ترومبوفلبیت میشود.
شدیدترین عارضه جانبیمانیتول، بر هم خوردن تعادل آب والکترولیت است. تجویز سریع مقادیر زیادآن ممکن است منجر به تجمع مانیتول،افزایش بیش از حد مایع خارج سلولی، کمیسدیم خون، گاهی زیادی پتاسیم خون وافزایش بار گردش خون میشود.
1 ـ محلول مانیتول فقطباید از راه انفوزیون وریدی مصرف شود. 2 ـ محلول مانیتول با غلظت 15 درصد وبیشتر در دماهای پایین تمایل به تشکیلبلور دارد، لذا ست انفوزیون مانیتول درهنگام تجویز این غلظت باید دارای صافیباشد. 3 ـ در صورت نیاز به مصرف این دارو دربیماران مبتلا به کم ادراری یا بیکفایتی کارکلیه، توصیه میشود قبل از شروع درمانیک مقدار آزمایشی معادل mg/kg 200بهصورت محلول 20 ـ 10 درصد طی مدت5 ـ 3 دقیقه انفوزیون وریدی شود. درصورت عدم حصول پاسخ مطلوب، درمانبا مانیتول را نباید آغاز نمود.
بزرگسالان: بهعنوان مدر، مقدار 100 ـ 50گرم بهصورت محلول 25 ـ 5 درصدانفوزیون وریدی میشود. سرعتانفوزیون باید طوری تنظیم شود که میزاندفع ادرار حداقل ml/hr 50 ـ 30 باشد. دردرمان خیز مغزی، افزایش فشار داخلجمجمه و گلوکوم، g/kg 2 ـ 0/25 بهصورتمحلول 25 ـ 15 درصد طی 60 ـ 30 دقیقهانفوزیون میشود. برای دفع مواد سمی،مقدار 200 ـ 50 گرم بهصورت محلول 25 ـ 5 درصد با سرعتی که میزان دفع ادرارحداقل به ml/hr 500 ـ 100 برسد، انفوزیونوریدی شود. کودکان: بهعنوان مدر، g/kg 2 ـ 0/25بهصورت محلول 20 ـ 15 درصد طی 6 ـ 2ساعت برای درمان خیز مغزی، افزایشفشار داخل جمجمه و گلوکوم g/kg 2 ـ 1بهصورت محلول 20 ـ 15 درصد طی 60 ـ 30 دقیقه و برای دفع مواد سمی،حداکثر g/kg 2 بهصورت محلول 10 ـ 5درصد انفوزیون وریدی میشود.
مصرف همزمان بادیگوکسین ممکن است احتمال بروزمسمومیت با دیگوکسین را به علت کاهشپتاسیم خون افزایش دهد.
Infusion : 10% , 20%