از لیتیوم در درمان وپیشگیری مانیا، بیماری مانیک ـ دپرسیو،افسردگی عود کننده و رفتار تهاجمیاستفاده میشود.
کربنات لیتیوم از طریقخوراکی بهطور کامل جذب میشود و بعداز 30 دقیقه به حداکثر غلظت پلاسماییمیرسد. 95 درصد دارو بدون تغییر ازطریق کلیه، دفع میشود.
مکانیسم اثر لیتیوم دقیقامشخص نیست، اما به دلیل شباهت یونلیتیوم به یون سدیم، جایگزین سدیم شدهو در ایجاد پتانسیل عمل در سلولهایعصبی اختلال ایجاد میکند، بر رویعملکرد واسطههای شیمیایی عصبی مثلنوراپی نفرین، سروتونین، دوپامین واستیل کولین و گیرندههای آنها تأثیرمیگذارد و با کاهش تولید پیام رسانثانویه اینوزیتولتری فسفات ایجاد پاسخسلولی را تضعیف میکند.
در نارسایی کلیه،بیماری قلبی و بیماریهای که در آنهاسدیم بدن متعادل نیست (مثل بیماریآدیسون) نباید مصرف شود.
1 ـ به دلیل احتمال بروز تغییراتبافتی و عملکردی کلیه متعاقب مصرفدراز مدت لیتیوم خواهد شد، به همین دلیلدرمان با این دارو بیش از 5 ـ 3 سالتوصیه نمیشود. 2 ـ از آنجایی که نمکهای لیتیوم دارایضریب درمانی بسیار باریکی هستند، فقطدر صورتی میتوان آنها را تجویز نمود کهبتوان غلظت پلاسمایی دارو را به تناوباندازه گرفت. افزایش غلظت پلاسماییلیتیوم بالاتر از حد درمانی ممکن استکشنده باشد. 3 ـ در صورت بروز علائم مسمومیت بالیتیوم (لرزش، عدم تعادل، نیستاگموس،نارسایی کلیوی و تشنج) باید درمان راقطع و در صورت لزوم مسمومیت زداییانجام داد. 4 ـ وقتی که غلظت پلاسمایی لیتیوم به حدسمی میرسد، معمولا 1 یا 2 روز طولمیکشد تا علائم شدید مسمومیت بروزکند. 5 ـ در صورت تخلیه سدیم بدن، مسمومیتبا لیتیوم تشدید میشود. به همین دلیل ازمصرف داروهای مدر بخصوص تیازیدهاهمزمان با این دارو باید اجتناب شود. 6 ـ در موارد میاستنی گراو، جراحی واستفاده همزمان از داروهای مدر باید بااحتیاط فراوان مصرف شود.
اختلال گوارشی، لرزش،پرنوشی و پر ادراری، افزایش وزن و خیزاز عوارض جانبی دارو هستند. تاری دید،بدتر شدن اختلال گوارشی (بیاشتهایی،استفراغ، اسهال)، ضعف عضلانی، افزایشاختلال CNS (خواب آلودگی خفیف،کسالت، سرگیجه و عدم تعادل، عدمهماهنگی، هیپررفلکسی، تشنج، سایکوز،سنکوپ، کم ادراری، نارسایی گردشخون، اغماء و معمولا مرگ از علائممسمومیت با لیتیوم هستند.
1 ـ مقدار مصرف لیتیومرا باید به گونهای تنظیم نمود که غلظتپلاسمایی در محدوده mmol/liter 1 ـ 0/4قرار بگیرد. 2 ـ جهت درمان نگهدارنده و در سالمندان،مقدار مصرف لیتیوم باید به گونهای تنظیم شود که غلظت پلاسمایی در حد 1 mmol/liter ـ 0/4 بدست آید. 3 ـ غلظت پلاسمایی مطلوب در هر فرد بایدبهطور جداگانه تعیین شود. 4 ـ در مسمومیت خفیف با لیتیوم، قطعدارو و تجویز مقادیر زیاد آب و نمک برایرفع مسمومیت کفایت میکند. 5 ـ وقتی رژیم دارویی لیتیوم تثبیت شد،معمولا هر 3 ماه یکبار غلظت پلاسمایی آنباید اندازهگیری شود. 6 ـ در طول دوره درمان، عملکرد تیروئیدباید تحت نظر باشد. 7 ـ در طول دوره درمان، بیمار باید آب وسدیم به اندازه کافی مصرف کند. 8 ـ در صورت بروز استفراغ، اسهال،عفونت و تعریق شدید ممکن است لازمباشد مصرف لیتیوم را قطع نمود یا مقدارمصرف را کاهش داد. 9 ـ در صورت امکان از قطع ناگهانی داروپرهیز شود. 10 ـ فرآوردههای مختلف لیتیوم از نظرفراهمی زیستی با یکدیگر تفاوت دارند و درصورت تغییر فرآورده مورد استفادهبیمار، باید احتیاطات لازم انجام شود. 11 ـ مصرف این دارو در کودکان توصیهنمیشود.
مقدار مصرف را باید بهگونهای تنظیم نمود که در روز چهارم یاهفتم درمان 12 ساعت پس از زمانمصرف دارو، غلظت پلاسمایی لیتیوم درمحدوده mmol/liter 1 ـ 0/4 بدست آید.همچنین تنظیم مقدار لیتیوم باید بصورتیباشد که هر هفته و در مرحله بعد هر 4 هفتهو نهایتا هر 3 ماه، محدوده غلظت پلاسماییدر حد فوق باشد. در ابتدا مقدار مصرفدارو بهصورت منقسم در روز دادهمیشود، اما بعد از تثبیت غلظت پلاسمایی،ترجیحا باید دارو یکبار در روز مصرفشود. به منظور درمان و پیشگیری ابتدا1/2g/dayـ0/4 بهصورت یکی و یا در 2مقدار منقسم تجویز میشود. در سالمندانو بیماران با وزن کمتر از 50 کیلوگرمروزانه 400 میلی گرم توصیه میشود.
داروهای مهار کنندهآنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)، داروهایضد التهاب غیر استروییدی، مدرهای موثربر قوس هنله و تیازیدها با کاهش دفعلیتیوم، غلظت پلاسمایی آن را افزایشمیدهند. لذا احتمال مسمومیت وجودخواهد داشت. سدیم بی کربنات،استازولامید و تئوفیلین دفع لیتیوم راافزایش و موجب کاهش غلظت پلاسماییآن میشوند. گزارش شده که مصرفهمزمان لیتیوم با مترونیدازول واسپکتینومایسین موجب بروز مسمومیتبا لیتیوم شده است. مصرف همزمانلیتیوم با فنی توئین، کاربامازپین،وراپامیل، دیلتیازم و متیل دوپا ممکن استموجب سمیت عصبی شود. مصرفهمزمان لیتیوم با داروهای ضد سایکوزبخصوص هالوپریدول و نیز بامتوکلوپرامید موجب افزایش خطر بروزعوارض خارج هرمی و احتمالا سمیتعصبی میگردد. در صورت مصرفهمزمان با لیتیوم، اثر شل کنندههایعضلانی افزایش مییابد. لیتیوم با اثراتنئوستیگمین و پیریدوستیگمین تداخلمیکند.
Tablet : 300 mg Tablet SR: 400 mg